Η Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αττικής, σε συνεργασία με την Μονάδα Λοιμώξεων της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του ΕΚΠΑ και το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ «Στρατηγικές Αναπτυξιακής και Εφηβικής Υγείας» διοργάνωσε την ενημερωτική διαδικτυακή συνάντηση με γενικό θέμα: «Παιδιά και έφηβοι στις ημέρες του #ΜΕΝΟΥΜΕ ΑΣΦΑΛΕΙΣ : ενημέρωση για την πανδημία COVID-19, μέρος Γ΄», η οποία πραγματοποιήθηκε σε συνθήκες ζωντανής μετάδοσης στο Youtube την:

Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου και ώρες 18:00-20:00.

Συμμετείχαν επίσης τα δίκτυα του ΟΚΑΝΑ και του προγράμματος «Από το Α έως το Ω : μια Ακαδημία για Γονείς» της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής (Ε.Ε.Ε.Ι.)

Η ενημερωτική εκδήλωση απευθυνόταν στους γονείς των μαθητών και μαθητριών, στους εκπαιδευτικούς και στα στελέχη εκπαίδευσης στους οποίους δόθηκε η δυνατότητα να υποβάλλουν ερωτήματα προς τους εισηγητές μέσω ηλεκτρονικής φόρμα υποβολής ερωτημάτων. Σε αυτά δόθηκε απάντηση τόσο κατα την διάρκεια της ενημερωτικής συνάντησης αλλά και μετά τη λήξη της (δείτε ερωτήσεις-απαντήσεις στο τέλος της ανάρτησης)

 

 

Η ενημερωτική συνάντηση είναι διαθέσιμη στο:

- κανάλι της ΠΔΕ Αττικής στο Youtube (Αναζητήστε στο youtube: ΠΔΕ Αττικής)

- στον σύνδεσμο https://youtu.be/IBNX73DOXhA

 

Δείτε το της ενημερωτικής εκδήλωσης.

Γεώργιος Κόσυβας
Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Αττικής

Καλωσόρισμα - Συντονισμός
video & video

Σοφία Ζαχαράκη
Υφυπουργός Παιδείας

Ζωή Ράπτη
Υφυπουργός Υγείας

Χαιρετισμοί
video & video

Μαρίζα Τσολιά

Καθηγήτρια Παιδιατρικής – Λοιμωξιολογίας
Διευθύντρια Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής ΕΚΠΑ
Νοσοκομείο Παίδων «Π & Α Κυριακού»

Πανδημία Covid-19 σε παιδιά & εφήβους

Νεότερα δεδομένα
video
Απαντήσεις σε ερωτήματα

Άρτεμις Τσίτσικα

Αναπλ. Καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, Επιστ. Υπεύθυνος Μονάδας Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.), Β΄ Παιδιατρική Κλινική ΕΚΠΑ

Συναισθηματικές και κοινωνικές επιπτώσεις – Ενίσχυση Γονεϊκότητας

κατά την περίοδο #ΜΕΝΟΥΜΕ ΑΣΦΑΛΕΙΣ
video
Απαντήσεις σε ερωτήματα

Αθανάσιος Θήριος

Παιδίατρος MSc – Ακαδ. Υπότροφος ΕΚΠΑ

 

Ελένη Παναγούλη

Παιδίατρος MSc, PhD – Ακαδ. Υπότροφος ΕΚΠΑ

 

Χρήση διαδικτύου - Διαδικτυακή εξάρτηση
video
Απαντήσεις σε ερωτήματα

 

Μεταβολές στη διατροφή

και τη φυσική κατάσταση κατά την περίοδο

#ΜΕΝΟΥΜΕ ΑΣΦΑΛΕΙΣ
video
Προτάσεις

 

Απαντήσεις σε Ερωτήματα που τέθηκαν από τους θεατές της Τηλεκδήλωσης στους Εισηγητές

Οι αμέσως παρακάτω απαντήσεις δόθηκαν από την κα Μαρίζα Τσολιά (Καθηγήτρια Παιδιατρικής – Λοιμωξιολογίας, Διευθύντρια Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Παίδων «Π & Α Κυριακού)

Ε-1: Θέλουμε να μάθουμε περισσότερα για το εμβόλιο που πρόκειται να χορηγηθεί. Τι ισχύει για τον εμβολιασμό για Covid – 19 σε παιδιά και εφήβους ; Ο εμβολιασμός θα είναι απαραίτητος για να μπορέσουν τα παιδιά να εισέλθουν στο σχολείο; Πόσο ασφαλές και αποτελεσματικό μπορεί να είναι το νέο εμβόλιο; Μήπως η ηλικιακή ομάδα των εφήβων να εμβολιαζόταν με την έναρξη της επόμενης σχολικής περιόδου, ώστε να μην βάλουμε τον οργανισμό τους σε δοκιμασία τώρα, που το εμβόλιο δεν έχει δοκιμαστεί στην πράξη σε μεγάλο αριθμό ατόμων ; Υπενθυμίζεται ότι ο εφηβικός οργανισμός είναι «επιβαρυμένος» ορμονικά κλπ, ενώ τελεί ακόμη υπό διαμόρφωση ...Υπάρχει η φοβία του αγνώστου ελλειψει επαρκούς τεκμηρίωσης ,για το πως θα συμπεριφερθεί το mRNA στην παραπάνω ομάδα ....Μήπως λοιπόν να έμενε ο εμβολιασμός τους για τον Σεπτέμβριο; Κάποιοι ιατροί λένε ότι όποιος εμβολιάζεται θα εκδηλώνει πυρετό ή κάποιες άλλες ενοχλήσεις. Αυτό σημαίνει ότι θα μένουμε σε καραντίνα όσο διαρκούν τα συμπτώματα;

Α: Τα παιδιά δεν θα εμβολιασθούν σε αυτήν την αρχική φάση. Προτεραιότητα έχει δοθεί στον εμβολιασμό των ενηλίκων διότι αυτοί εμφανίζουν σοβαρή νόσο και επιπλοκές. Στις μέχρι τώρα μελέτες της εταιρείας Pfizer έχουν συμπεριληφθεί κυρίως άτομα 18 ετών και άνω. Έχει επίσης συμπεριληφθεί μικρός αριθμός εφήβων 16-18 ετών. Πρόσφατα, άρχισε η ως άνω εταιρεία (αλλά και άλλες) να συμπεριλαμβάνει εφήβους από 12 ετών Όμως, προς το παρόν δεν έχουμε δεδομένα. Στο μέλλον, όταν ολοκληρωθούν οι μελέτες στα παιδιά και αφού εμβολιασθεί μεγάλος πληθυσμός ενηλίκων θα εμβολιασθούν και αυτά.

Ε-2: Αν ένα παιδί ή έφηβος που ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου και παρακολουθεί στην παρούσα φάση το Διαδικτυακό Σχολείο εμβολιαστεί, είναι έτοιμο να επιστρέψει στην φυσική του τάξη με ασφάλεια;

Α: Βλ. προηγούμενη απάντηση. Είναι πιθανό να εξεταστεί ο εμβολιασμός κάποιων εφήβων υψηλού κινδύνου από 16 ετών και άνω.

Ε-3: Έχω κάνει το εμβόλιο του πνευμονόκοκκου, με προστατεύει από το νέο ιό; Επιτρέπεται να κάνω το εμβόλιο του covid;

Α: Το εμβόλιο του πνευμονόκοκκου δεν προστατεύει από τον κορονοϊό. Τα άλλα εμβόλια πρέπει να απέχουν από το εμβόλιο κατά COVID-19 2 εβδομάδες (πριν ή μετά).

Ε-4: Χρήση μάσκας στο νηπιαγωγείο. Στην περίπτωση που η πανδημία καμφθεί και επιστρέψουμε στις σχολικές μονάδες οι μαθητές νηπιαγωγείου που δεν έχουν κλείσει τα 4 έτη ζωής εξαιρούνται από τη χρήση της μάσκας; Χρήση ή όχι μάσκας στη χαλάρωση-ύπνο σε ολοήμερο τμήμα νηπιαγωγείου;

Α: Θα συνεχίσουμε προς το παρόν να χρησιμοποιούμε τη μάσκα και τα άλλα μέτρα προφύλαξης όπως μέχρι τώρα.

Ε-5: Καθηγητής ειδικότητας που μπαίνει για μια ώρα σε κάθε τάξη σε όλο το σχολείο καθημερινά βρεθεί θετικός στον κορωνοϊό ,γιατί οι μαθητές δεν χαρακτηρίζονται στενές επαφές ...αλλά πρέπει να κάνει δυο ώρες συνεχόμενες για να θεωρηθούν; Κατά πόσο αυτό είναι επιστημονικά ασφαλές και με ποια έννοια δεν θεωρούνται στενές επαφές, σύμφωνα πάντα με τις νέες οδηγίες;

Α: Σύμφωνα με το πρωτόκολλο για τα σχολεία στενή επαφή θεωρείται αν ο καθηγητής διδάξει στην αίθουσα για 2 ώρες. Κάπου πρέπει να τεθεί ένα όριο και από έχει οριστεί αυτό των δύο ωρών. Να επισημανθεί ότι όλοι φορούν μάσκα.

Ε-6: Στην πιθανή επαναφορά της δια ζώσης διδασκαλίας εντός του Χειμώνα, πώς θα εξασφαλίσουμε την αποφυγή διασποράς του ιού - μέσω καλού εξαερισμού και συχνών διαλειμμάτων - δεδομένου πως λόγω ψύχους και βροχοπτώσεων τα παράθυρα κλείνουν και τα διαλείμματα γίνονται μέσα στην τάξη;

Α: Θα πρέπει να γίνει προσπάθεια για ανοικτά παράθυρα, συχνό και καλό αερισμό, μάσκες, κανόνες υγιεινής και όσο το δυνατόν αποστάσεις. Τα διαλείμματα ασφαλώς πρέπει να γίνονται μόνο σε εξωτερικό χώρο έξω.

Ε-7: Μεταδοτικότητα. Τα παιδιά που προσβάλλονται από τον SARS-CoV-2 μεταδίδουν τον ιό σε άλλους; Ποια είναι η μεταδοτικότητα από παιδιά σε ενήλικες; Αφού τα παιδιά δεν αρρωσταίνουν και δε μεταδίδουν εύκολα τον ιό, γιατί τα σχολεία είναι κλειστά; Πόσο πιθανό είναι να κολλήσουν τα μικρά παιδιά στο Σχολείο; Υπάρχει μελέτη κατά πόσο οι λειτουργία των σχολείων επηρέασε την αύξηση των κρουσμάτων covid-19;

Α: Τα μικρής ηλικίας παιδιά (κάτω των 10 ετών) κολλάνε λιγότερο συχνά τον ιό αλλά και τον μεταδίδουν λιγότερο σε σύγκριση με τους εφήβους και τους ενήλικες. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να κολλήσουν ή να μεταδώσουν τον ιό. Για το λόγο αυτό παίρνουμε προφυλάξεις. Εάν στην κοινότητα είναι πολλά τα περιστατικά θα νοσήσουν εκπαιδευτικοί αλλά και μαθητές. Πολλά δεδομένα δείχνουν ότι το σχολείο δεν συμβάλλει στην αύξηση των κρουσμάτων στην κοινότητα, δηλαδή δεν δρα πολλαπλασιαστικά, όπως συμβαίνει με τη γρίπη.

Ε-8:Τεστ για covid-19. Πόσα τεστ για covid-19 έχουν γίνει σε παιδιά και εφήβους; Ποια τα συμπεράσματα; Με το άνοιγμα των σχολείων θα υποβληθούν οι μαθητές-εκπαιδευτικοί σε τεστ covid;

Α: Δεν γνωρίζω τον αριθμό των τεστ που έχουν γίνει στα παιδιά. Υπάρχει όμως το εθνικό μητρώο COVID19 και μπορούν να βρεθούν από εκεί. Αυτή τη στιγμή δεν γνωρίζουμε τι θα γίνει με το άνοιγμα των σχολείων. Πάντως, καλό θα ήταν να γίνει δειγματοληπτικός έλεγχος.

Ε-9: Παρά τις επικαιροποιημένες οδηγίες του ΕΟΔΥ ""Αρχές διαχείρισης υπόπτων ή επιβεβαιωμένων περιστατικών λοίμωξης Covid-19 σε σχολικές μονάδες...."" , της 11/11/20 παραμένει ασαφές με ποιον τρόπο επιστρέφει στο σχολείο μαθητής που εκδήλωσε συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν σε παιδί με λοίμωξη COVID-19 εκτός χώρου του σχολείου, δηλαδή που απουσιάζει από το σχολείο και εμφάνισε ένα τουλάχιστον από τα συμπτώματα COVID-19 , όπως αυτά που αναφέρονται στο παράρτημα των οδηγιών του ΕΟΔΥ. Γίνεται ιατρική αξιολόγηση με πρωτοβουλία των κηδεμόνων σε συνεργασία με το σχολείο και ενημερώνεται προφορικά το σχολείο; η όλη διαχείριση υπάγεται στην αποκλειστική ευθύνη των γονέων; Αν ανοίξουν τα σχολεία, με κλειστά παράθυρα και καλοριφέρ, ποιος θα είναι υπεύθυνος για την πιθανή διασπορά που θα συμβεί αν επανέρχονται στο σχολείο, μαθητές που εμφάνισαν συμπτώματα συμβατά με τη νόσο COVID-19 στο σπίτι τους και όταν αυτά πέρασαν, επανήλθαν, χωρίς γραπτή ιατρική διάγνωση; Παρακαλώ αν μπορείτε αποσαφηνίσατε το παραπάνω θέμα.

Α: Εάν κάποιος μαθητής/μαθήτρια εμφανίσει συμβατά συμπτώματα δηλαδή ένα τουλάχιστον από τα εξής: πυρετό (Θ>37,5oC) ή βήχα ή δύσπνοια ή ανοσμία /αγευσία ή γαστρεντερικά συμπτώματα (κοιλιακό πόνο, έμετοι, διάρροιες) θεωρείται ύποπτος/η για COVID-19. Τα τελευταία συμπτώματα (από το γαστρεντερικό) θα πρέπει να είναι σε συνδυασμό. Εάν έχει μόνο κοιλιακό πόνο ή 1-2 εμέτους δεν θεωρείται ύποπτο περιστατικό.
Εάν ένα παιδί θεωρηθεί ύποπτο για COVID-19 θα πρέπει να γίνει επικοινωνία με τον Παιδίατρό του και να εκτιμηθεί. Εάν δεν υπάρχει κάποιο άλλο αίτιο (πχ στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα, ουρολοίμωξη κλπ) θα πρέπει να γίνει τεστ για κορονοϊό. Οι κοινές ιώσεις είναι αδύνατο να διαφορο-διαγνωσθούν από την COVID-19. Για το λόγο αυτό το τεστ είναι απαραίτητο. Η χρήση των rapid tests ανίχνευσης αντιγόνου (και όχι αντισωμάτων) μπορεί να διευκολύνει τη διαδικασία αφού είναι γρήγορο, το αποτέλεσμα άμεσα διαθέσιμο και πιο οικονομικό. Αρκεί το τεστ που θα χρησιμοποιηθεί να είναι αξιόπιστο.
Εάν ένα παιδί αρρωστήσει, αλλά δεν εξεταστεί από το γιατρό του και δεν γίνει τεστ μπορεί να επανέλθει στο σχολείο αφού περάσουν 10 ημέρες από την έναρξη, είναι απύρετο για 3 24ωρα και τα συμπτώματά του έχουν βελτιωθεί σημαντικά.

Ε-10: Πώς θα ξεχωρίζουμε τα συμπτώματα της ίωσης από τον covid σε μαθητές που αδιαθετούν στο σχολείο, αφού τα συμπτώματα μοιάζουν μεταξύ τους;

Α: Βλ παραπάνω.

Ε-11: Θα μας καλύπτει η ιατρική βεβαίωση του παιδίατρου σε παιδί αδιάθετο ότι δεν έχει covid χωρίς να έχει προηγηθεί τεστ;

Α: Όχι - βλ παραπάνω.

Ε-12: Από τη στιγμή που κάποιος μαθητής μάς ενημερώσει ότι είναι θετικός στον ιό , ο ίδιος ή η οικογένειά του, πόσες μέρες πριν θα ελέγξουμε τις επαφές του; Αν κάποιος νοσήσει και μείνει καραντίνα για 14 ημέρες, μπορεί να επιστρέψει στο σχολείο χωρίς να έχει επαναλάβει το τεστ, αφού η κλινική του εικόνα θα είναι καλή;

Α: Ελέγχονται όσοι ήλθαν σε στενή επαφή τις προηγούμενες 48 ώρες πριν από την έναρξη των συμπτωμάτων του θετικού περιστατικού και βέβαια όσοι ήλθαν σε επαφή ενώ είχε συμπτώματα. Δεν ισχύει το ίδιο εάν έχει μόνο νοσήσει κάποιος από την οικογένειά του διότι το παιδί αυτό δεν ξέρουμε αν θα κολλήσει τον ιό. Εάν έχει νοσήσει κάποιος από την οικογένεια ενός μαθητή το παιδί μένει σπίτι του σε καραντίνα για 14 ημέρες από την έκθεση στο άτομο που νόσησε. Δεν ελέγχουμε όμως τις επαφές του στο σχολείο παρά μόνο αν το ίδιο βρεθεί θετικό στον ιό ενώ πήγαινε στο σχολείο..
Εάν ένα παιδί νοσήσει επανέρχεται στο σχολείο σε 10 ημέρες (βλ παραπάνω απάντηση) από την έναρξη, είναι απύρετο για τρία 24ωρα και τα συμπτώματά του έχουν βελτιωθεί σημαντικά. Δεν γίνεται τεστ για την επάνοδο. Οι 14 ημέρες (καραντίνα) ισχύει για απομόνωση μετά την επαφή με πάσχοντα.

Ε-13: Υπάρχει τρόπος να εντοπίζεται ο ασυμπτωματικός;

Α: Μόνο με τεστ.

Ε-14: Πώς μπορώ να βοηθήσω την κόρη μου να ξεπεράσει τη μικροβιοφοβία που της δημιουργήθηκε τώρα με τον κορωνοϊό;

Α: Με συνεχή συζήτηση.
 

Οι αμέσως παρακάτω απαντήσεις δόθηκαν από την κα Άρτεμη Τσίτσικα (Αναπλ. Καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, Επιστ. Υπεύθυνος Μονάδας Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.), Β΄ Παιδιατρική Κλινική ΕΚΠΑ)

Ε-1: Στήριξη υποψηφίων πανελληνίων εξετάσεων. Πώς μπορούμε (ως γονείς) να βοηθήσουμε τα παιδιά μας, της Γ' Λυκείου, που νιώθουν απογοητευμένα με την κατάσταση που ζούμε, δεν τους βοηθούν τα μαθήματα μακριά απ' το σχολείο (webex), τους λείπει η επαφή με τους καθηγητές τους και τους συμμαθητές τους και σχεδόν έχουν παρατήσει την προσπάθεια για τις Πανελλήνιες, επειδή δεν βλέπουν κάποιο νόημα σε όλο αυτό;

Α: Για τα παιδιά της Γ’ Λυκείου, κάθε χρονιά είναι δύσκολη χρονιά. Επιφορτίζονται με ένα (πλασματικό πολλές φορές) άγχος, σχετικά με το μέλλον τους. Η ζωή ούτε αρχίζει ούτε τελειώνει στα 18! Η φετινή χρονιά σαφέστατα επιβαρύνει περισσότερο αυτά τα παιδιά, αλλά από την άλλη μας δίνει την ευκαιρία να «χτίσουμε» ένα περιβάλλον γύρω τους, το οποίο πιθανώς να τα βοηθήσει περισσότερο από πριν! . Η καθημερινή ρουτίνα είναι σημαντική και δημιουργεί ασφάλεια και μία κανονικότητα, ενώ καταπολεμά το άγχος και απομακρύνει τα δυσάρεστα συναισθήματα. Επενδύστε στο αίσθημα της ασφάλειας, στην διαχείριση του άπλετου ελεύθερου χρόνου, στις ευχάριστες οικογενειακές στιγμές. Το μέλλον τους ανήκει σε κάθε περίπτωση και αυτό δεν αλλάζει.
 
Για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στο συνοδευτικό κείμενο οδηγιών για τα παιδιά «Οδηγός επιτυχίας για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις στην εποχή του #ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΠΙΤΙ» και το αντίστοιχο video.

Ε-2: Πώς στηρίζουμε ένα παιδί που έχει κουραστεί από το απρόσωπο διαδικτυακό μάθημα και το βλέπουμε θλιμμένο να διαμαρτύρεται πως βαριέται να το παρακολουθήσει, πως βαριέται να διαβάσει; Ένα παιδί μέχρι τότε χαρούμενο και επιμελές; Τώρα κλαίει συχνά, διαμαρτύρεται για κούραση, κοιμάται τα απογεύματα, αναβάλλει το διάβασμα;

Α: Τα παιδιά, όπως και όλοι μας, βιώνουν απώλεια και αιφνίδιες μεταβολές στην καθημερινότητά τους. Είναι λογικό να αισθάνονται αγχωμένα, θυμωμένα και σε σύγχυση. Εμείς, ως ενήλικες, κατανοώντας τις συνθήκες, είναι σημαντικό να είμαστε προετοιμασμένοι για μια πιο «απαιτητική» οικογενειακή περίοδο και να οπλιστούμε με υπομονή, επιμονή και αντοχές. Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, εξηγούμε την κατάσταση, ότι δηλαδή τα μέτρα είναι απαραίτητα για την προφύλαξη όλων μας, και βέβαια των αγαπημένων μας προσώπων. Δημιουργούμε μαζί με το παιδί ένα καθημερινό πρόγραμμα ώστε να νιώσει ασφάλεια και κανονικότητα, και επιδιώκουμε την επικοινωνία με τα αγαπημένα του πρόσωπα μέσω διαδικτύου. Σε κάθε περίπτωση επενδύουμε στην καθημερινή και ουσιαστική επικοινωνία και δημιουργούμε κίνητρα, ώστε να διατηρείται το ενδιαφέρον και η στοχοθεσία. Επεξηγούμε βέβαια ότι η κατάσταση είναι προσωρινή και θα επανέλθουμε στη σχολική ζωή, καλλιεργώντας ένα κλίμα αισιοδοξίας. Μπορούμε να μοιραστούμε πολλές εμπειρίες και να συζητούμε συχνότερα για πολλά θέματα – να έρθουμε «πιο κοντά».

Ε-3: Πώς θα μπορούσα να κάνω την κόρη μου μαθήτρια Β’ λυκείου να αντέξει τις τόσες ώρες μπροστά στην οθόνη στατική, χωρίς να εκνευρίζεται και να αισθάνεται ότι πνίγεται; Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε το στρες και τα νεύρα ενός εφήβου τις μέρες του εγκλεισμού και αναγκαστικού περιορισμού λόγω covid 19, τι πρέπει να κάνουμε ως γονείς;

Α: Η τηλεκπαίδευση είναι μια προσωρινή συνθήκη και σε καμία περίπτωση δεν καθορίζει τις καθημερινές μας δραστηριότητες. Προτρέπουμε τους μαθητές να κάνουν συχνά μικρά διαλείμματα, άσκηση μέσα και έξω από το σπίτι και οπωσδήποτε, όπου είναι εφικτό, επιδιώκουμε καθημερινή επαφή με τη φύση. Η κοινωνική απόσταση δεν συνεπάγεται απομόνωση. Τα παιδιά μπορούν να κοινωνικοποιούνται και να μιλούν με φίλους, συγγενείς και αγαπημένα πρόσωπα. Επιπλέον, εφαρμόζουμε με καλή διάθεση την καθημερινή μας ρουτίνα, και δίνουμε ένα θετικό μοντέλο ως ενήλικες. Ενθαρρύνουμε τη δημιουργική έκφραση ενισχύοντας τα ιδιαίτερα ταλέντα του παιδιού. Κατανοούμε τις δυσκολίες και εστιάζουμε στην προσφορά και στο κοινό καλό. Επίσης, εστιάζουμε πάντα στη θετική πλευρά των πραγμάτων και στο ότι μπορούμε μέσα από αυτή την περίοδο να καλλιεργήσουμε δεξιότητες, να γίνουμε ανθεκτικοί και προσαρμοστικοί, να προσφέρουμε στους λιγότερο ευνοημένους και να εκτιμήσουμε πολλές καθημερινές υπέροχες στιγμές!
 

Ε-4: Πώς βοηθάμε έναν έφηβο να έχει διάθεση για διάβασμα και παρακολούθηση μαθημάτων μέσω webex;

Α: Υπενθυμίζουμε ότι είναι μια προσωρινή κατάσταση, «χτίζουμε» ένα ασφαλές και ήσυχο περιβάλλον, προτρέπουμε σε δημιουργική διαχείριση του ελεύθερου χρόνου και δημιουργούμε τις συνθήκες για μια ισορροπημένη καθημερινότητα : επιλογές διατροφής, άσκηση και προσωπική φροντίδα. Μπορείτε επίσης να ανατρέξετε στις προηγούμενες απαντήσεις που αναφέρονται και στη δική σας ερώτηση.

Ε-5: Πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε ψυχολογικά τους μαθητές μας που πρέπει να αντιμετωπίσουν απότομες αλλαγές στην καθημερινότητά τους;

Α: Η αισιοδοξία και το θετικό κλίμα είναι εξαιρετικής σημασίας για τη διάθεση των παιδιών. Τα παιδιά «στηρίζονται» σε εμάς και εμπνέονται από τους σημαντικούς ενήλικες του περιβάλλοντός τους. Επεξηγούμε ότι η διαχείριση δυσκολιών είναι «κομμάτι» της ζωής και ενισχύουμε την ιδέα ότι «όλα θα πάνε καλά». Μπορούμε όλοι μαζί να μάθουμε πολλά από αυτή την περιπέτεια και να εξελιχθούμε, να γίνουμε πιο υπεύθυνοι, ενεργοί και πειθαρχημένοι, με ευαισθησία στο κοινό καλό. Μπορείτε επίσης να ανατρέξετε στις προηγούμενες απαντήσεις που αναφέρονται και στη δική σας ερώτηση.

Ε-6: Πώς μπορούμε να προστατεύσουμε την ψυχική υγεία των μικρότερων παιδιών δημοτικού που αποκόπηκαν έτσι ξαφνικά από τον κύκλο τους; Εννοώ φίλους, δασκάλους, συγγενείς και να μην εμφανίσουν αντικοινωνική συμπεριφορά ή φοβίες;

Α: Τα παιδιά, όπως και όλοι μας, βιώνουν απώλεια και αιφνίδιες μεταβολές στην καθημερινότητά τους. Είναι λογικό να αισθάνονται αγχωμένα, θυμωμένα και σε σύγχυση. Εμείς, ως ενήλικες, κατανοώντας τις συνθήκες, είναι σημαντικό να είμαστε προετοιμασμένοι για μια πιο «απαιτητική» οικογενειακή περίοδο και να οπλιστούμε με υπομονή, επιμονή και αντοχές. Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, εξηγούμε την κατάσταση, ότι δηλαδή τα μέτρα είναι απαραίτητα για την προφύλαξη όλων μας, και βέβαια των αγαπημένων μας προσώπων. Χρησιμοποιούμε βοηθήματα, εικόνες και βιβλία και συζητούμε μαζί, πάντα ήρεμα, χωρίς υπερβολές και πανικό. Δημιουργούμε μαζί με το παιδί ένα καθημερινό πρόγραμμα ώστε να νιώσει ασφάλεια και κανονικότητα, και επιδιώκουμε την επικοινωνία με τα αγαπημένα του πρόσωπα μέσω διαδικτύου. Σε κάθε περίπτωση επενδύουμε στην καθημερινή και ουσιαστική επικοινωνία και δημιουργούμε κίνητρα, ώστε να διατηρείται το ενδιαφέρον και η στοχοθεσία. Επεξηγούμε βέβαια ότι η κατάσταση είναι προσωρινή και θα επανέλθουμε στη σχολική ζωή, καλλιεργώντας ένα κλίμα αισιοδοξίας. Μπορούμε να μοιραστούμε πολλές εμπειρίες (π.χ, δραστηριότητες, παιχνίδια, μαγειρική) και να συζητούμε συχνότερα και για πολλά θέματα – να έρθουμε «πιο κοντά». Σημαντικό επίσης είναι να μην εκθέτουμε αλόγιστα και χωρίς μέτρο και επίβλεψη τα παιδιά σε ειδήσεις για την πανδημία, καθώς και ακατάλληλες εικόνες και υλικό. Ακόμη και για εμάς η υπερέκθεση δεν χρειάζεται, Ενημερωνόμαστε καθημερινά, ωστόσο δεν ασχολούμαστε συνέχεια με το θέμα με πανικό και υπερβολή.

Ε-7: Ο γιος μου, 13 ετών και μαθητής Β Γυμνασίου, καθώς είναι και μοναχοπαίδι ζει αυτό το διάστημα σε μια συνθήκη φυσικής απομάκρυνσης από συνομηλίκους του. Αν και ο περίπατος είναι μια διέξοδος από τις πάρα πολλές ώρες που περνά μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή (τηλεκπαίδευση, εργασίες, ιδιαίτερα μαθήματα στις ξένες γλώσσες, επικοινωνία με φίλους μέσω viber και ηλεκτρονικά παιχνίδια) προσφέροντας τη δυνατότητα συνάντησης με παιδιά της γειτονιάς, ωστόσο στερείται τη φυσική επαφή και το παιχνίδι δια ζώσης με τους φίλους του, και τα δύο πολύ σημαντικά για τον ίδιο. Όπως παρατηρώ, αυτή η κατάσταση του αφήνει μια αίσθηση ανικανοποίητου και ψυχικής αναστάτωσης που οδηγούν σε εντάσεις μέσα στο σπίτι. Το ερώτημα είναι πώς το αντιμετωπίζουμε (γονείς και παιδί), τι εναλλακτικές έχουμε; Τί επιπτώσεις μπορεί να έχει στα παιδιά η πολύχρονη απομάκρυνση από το σχολικό περιβάλλον και κατ' επέκταση η έλλειψη επαφής με τους φίλους τους;

Α: Η κατάσταση που ζούμε είναι πρωτόγνωρη και σίγουρα έχει δυσκολίες. Τα μοναχοπαίδια μπορεί να βιώνουν μεγαλύτερη ένταση, αν και αυτό δεν είναι κανόνας. Π.χ. στην περίπτωση που τα αδέλφια συγκρούονται και διοχετεύουν την ένταση στη σχέση τους, η κατάσταση μπορεί να είναι εξίσου δύσκολη. Η κάθε οικογένεια είναι μοναδική και έχει τις δικές της ισορροπίες, το δικό της μίγμα. Οι φιλίες σε αυτή την ηλικία είναι εξαιρετικά σημαντικές και οι συνομήλικοι έχουν μεγάλη επιρροή στο συναίσθημα του/της εφήβου. Σίγουρα μπορεί να επικοινωνεί με τους φίλους διαδικτυακά ή/και τηλεφωνικά και να χαλαρώνει, να διασκεδάζει, να κάνει σχέδια και να συζητά για τα μαθήματα ή άλλα θέματα μαζί τους. Άλλωστε και σε περίοδο εκτός καραντίνας τα παιδιά επικοινωνούν με αυτούς τους τρόπους σε μεγάλο βαθμό. Εξηγείστε του ότι αυτή είναι μια δύσκολη, αλλά αναγκαία συνθήκη, και ισχύει για όλους μας. Εστιάστε σε θετικά σημεία και αναδείξτε δυνατότητες δημιουργικής απασχόλησης με τους φίλους, χαλαρώνοντάς τον και εξηγώντας ότι οι φιλίες διανύουν πολλές φορές δύσκολες περιόδους, και επιβιώνουν – ή και όχι – ωστόσο αυτό που χρειάζονται όλες οι σχέσεις είναι να δίνουμε τον καλύτερό μας εαυτό και να προσαρμοζόμαστε στις εκάστοτε συνθήκες.

Ε-8: Όταν το παιδί δεν ανοίγεται και δεν επιθυμεί σχεδόν καμιά επικοινωνία με τους γονείς του, τί κάνουν οι γονείς;

Α: Χαλαρώστε και προσπαθήστε να τον/την πλησιάσετε. Έχετε ενσυναίσθηση, σκεφτείτε πώς μπορεί να αισθάνεται, τι μπορεί να τον/την ενοχλεί, τι της/του αρέσει και τι την/τον ευχαριστεί. Κάντε κινήσεις που ξέρετε πως θα σας φέρουν πιο κοντά - απλά επιδιώξτε να περάσετε όμορφα και να αρχίσει κάποια επικοινωνία. Ωστόσο, χρειάζονται περισσότερα στοιχεία για να υπάρξει κατεύθυνση στην περίπτωσή σας και προτείνουμε να συζητήσετε με ειδικό σχετικά. Μπορείτε να τηλεφωνήσετε και με τη Γραμμή Υποστήριξης της Μονάδας Εφηβικής Υγείας ΜΕΥποστηρίζω 80011 80015

Ε-9: Πώς μπορεί ένας μαθητής ν' αναζητήσει ψυχολογική υποστήριξη με τα σχολεία κλειστά;

Α: Μπορεί να συμβουλευτεί την Γραμμή ΜΕΥποστηρίζω 80011 80015, καθημερινές ημέρες χωρίς χρέωση 9.00-15.00 και εάν χρειαστεί να κλείσει ραντεβού ή συνεδρία μέσω skype στη Μονάδα Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ), Β΄ Παιδιατρική Κλινική Παν/μίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων ¨Π & Α Κυριακού¨. Μπορεί ακόμη να συμμετάσχει στην πρώτη youth to youth πλατφόρμα we-knowhow.gr, καθώς και να απευθύνει ερωτήματα στο email Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Ε-10: Η τηλεκπαίδευση προκαλεί ψυχολογικά προβλήματα στους μαθητές;

Α: Η τηλεκπαίδευση έχει ως σκοπό την εκπαίδευση και ενημέρωση των παιδιών και δεν έχει συσχετιστεί έως τώρα με διαδικτυακή εξάρτηση ή άλλη ψυχοκοινωνική δυσλειτουργία. Συστήνεται πάντα, κυρίως στις μικρότερες ηλικίες, να υπάρχει επίβλεψη και καθοδήγηση από ενήλικα, ακόμη και κατά τη διάρκεια της τηλεκπαίδευσης, όπως δηλ. και σε κάθε άλλη διαδικτυακή εφαρμογή. Άλλος άμεσος κίνδυνος για την υγεία των παιδιών δεν φαίνεται να υπάρχει. Πάντα συμβουλεύουμε την ενίσχυση της φυσικής δραστηριότητας και την ισορροπημένη διατροφή, προκειμένου να υπάρξει ισορροπία με τις ώρες καθιστικής ενασχόλησης στην τηλεκπαίδευση – όσο βέβαια αυτό χρειαστεί. Είναι μια αναγκαία συνθήκη και φυσικά δεν μπορεί να αντικαταστήσει την εκπαίδευση στο φυσικό χώρο του σχολείου, την αλληλεπίδραση, την κοινωνικοποίηση και την ολιστική προσέγγιση που προσφέρει το σχολικό περιβάλλον.

Ε-11: Πώς θα αντιμετωπίσουμε τα συναισθήματα των μικρών παιδιών όταν ακούν ότι υπάρχουν πολλά θύματα του κορωνοϊού, θάνατοι και νοσηλευόμενοι; Αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα της κατάστασης αφού τα σχολεία τους έχουν κλείσει και κάνουν μαθήματα μέσω του Διαδικτύου;

Α: Ενημερώνουμε τα παιδιά για το τι συμβαίνει με τρόπο που ενδείκνυται για την ηλικία τους. Στα μικρότερα παιδιά εξηγούμε με πιο απλά λόγια και μπορούμε να χρησιμοποιούμε εικόνες και σχήματα – χωρίς όμως να υπερβάλλουμε και να προκαλούμε φόβο ή/και πανικό. Εξηγούμε ότι αυτή η δυσκολία θα ξεπεραστεί, χωρίς να διευκρινίζουμε με ακρίβεια το πότε αυτό θα συμβεί (αφού δεν είναι ακόμη γνωστό). Αναζητήστε στο διαδίκτυο κατάλληλα παιδικά βοηθήματα που μπορούν να αξιοποιηθούν για να ενημερώσουν τα παιδιά για τον COVID-19. Πρωτίστως, διατηρούμε εμείς ένα καλό κλίμα, ήρεμο και δημιουργικό και ελέγχουμε την έκθεση των παιδιών σε ακατάλληλες εικόνες και κλίμα απαισιοδοξίας. Ενισχύουμε τη δημιουργική τους έκφραση και την πρόθεση εθελοντικής προσφοράς για το κοινό καλό, με κάθε τρόπο.

Ε-12: Τα παιδιά δεν έχουν διάθεση για οτιδήποτε. Πρέπει να ανησυχούμε ή είναι αναμενόμενο λόγω της κατάστασης; Θα πρέπει εμείς ως γονείς να τα προτρέπουμε φυσικά να κάνουν διάφορα πράγματα. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι θα το κάνουν κιόλας. Το μόνο που κάνουν σίγουρα ευχάριστα είναι ο κόσμος της τεχνολογίας. Χρειάζονται πρακτικά επιχειρήματα, ώστε να πειστούν να μείνουν μέσα, άλλοι διέξοδοι ( εκτός από το διάβασμα λογοτεχνικών βιβλίων)

Α: Τα παιδιά, όπως και όλοι μας, βιώνουν απώλεια και αιφνίδιες μεταβολές στην καθημερινότητά τους. Είναι λογικό να αισθάνονται αγχωμένα, θυμωμένα και σε σύγχυση. Εμείς, ως ενήλικες, κατανοώντας τις συνθήκες, είναι σημαντικό να είμαστε προετοιμασμένοι για μια πιο «απαιτητική» οικογενειακή περίοδο και να οπλιστούμε με υπομονή, επιμονή και αντοχές. Δημιουργούμε μαζί με το παιδί ένα καθημερινό πρόγραμμα ώστε να νιώσει ασφάλεια και κανονικότητα, και ενισχύουμε κάθε δημιουργική έκφραση, ανάλογα με τις προτιμήσεις και τα ταλέντα του. Επενδύουμε στην καθημερινή και ουσιαστική επικοινωνία και δημιουργούμε κίνητρα, ώστε να διατηρείται το ενδιαφέρον και η στοχοθεσία. Επεξηγούμε βέβαια ότι η κατάσταση είναι προσωρινή και θα επανέλθουμε στη σχολική ζωή, καλλιεργώντας ένα κλίμα αισιοδοξίας. Μπορούμε να μοιραστούμε πολλές εμπειρίες και να συζητούμε συχνότερα για πολλά θέματα – να έρθουμε «πιο κοντά». Επιπλέον, δίνουμε ένα θετικό μοντέλο ως ενήλικες εστιάζοντας πάντα στη θετική πλευρά των πραγμάτων και στο ότι μπορούμε μέσα από αυτή την περίοδο να καλλιεργήσουμε δεξιότητες, να γίνουμε ανθεκτικοί και προσαρμοστικοί, να προσφέρουμε στους λιγότερο ευνοημένους και να εκτιμήσουμε πολλές καθημερινές υπέροχες στιγμές!

Ε-13: Ένα παιδί με ΔΕΠΥ πως είναι δυνατόν να το απασχολήσουμε δημιουργικά μέσα στο σπίτι, όταν ήδη έχει εντάσεις από την αλλαγή της καθημερινότητας του και βαριέται μέσα στο σπίτι;

Α: Το παιδία με ΔΕΠ-Υ βιώνουν ιδιαίτερες δυσκολίες σε περιόδους εγκλεισμού, δεδομένης της παρορμητικότητάς, της συναισθηματικής τους αστάθειας, αλλά και της αναβλητικότητας και χαμηλής αυτοεκτίμησης. Εκφράζουν θυμό, έχουν εκρήξεις και εκδηλώνουν έντονο άγχος και διαταραχές ύπνου. Χρειάζεται υπομονή, καλή διάθεση και κατανόηση από την πλευρά των γονιών, επικοινωνία και ενίσχυση της ρουτίνας με επιλογές που ενδιαφέρουν τον/την έφηβο και διοχετεύουν το δυναμικό τους. Χρειάζεται ζεστασιά και συναισθηματική επένδυση, συνεχής ενθάρρυνση και επιβράβευση. Οι έφηβοι με ΔΕΠ-Υ επιδίδονται ιδιαίτερα σε διαδικτυακές δραστηριότητες και μπορούν να δημιουργήσουν υπέροχες ιδέες τεχνολογίας. Επίσης αγαπούν πολύ τον αθλητισμό και την τέχνη. Φυσικά, μπορεί να χρειαστεί προσαρμογή της δόσης της φαρμακευτικής αγωγής – εάν λαμβάνει – ή έναρξη αγωγής εάν κριθεί απαραίτητο. Μπορεί επίσης να χρειαστούν αγχολυτικό για λίγο διάστημα και ψυχοεκπαίδευση/εποπτική καθοδήγηση/ειδική παρέμβαση. Σε κάθε περίπτωση μπορείτε να απευθυνθείτε σε ειδικό.

Ε-14: Πώς αντιμετωπίζουμε τη συνύπαρξη νήπιου και παιδιού που έχει σχολικές υποχρεώσεις; Πώς αντιμετωπίζουν οι γονείς τον εκνευρισμό των παιδιών από τον εγκλεισμό;

Α: Είναι αλήθεια ότι είναι μία συνθήκη που απαιτεί οργάνωση, προγραμματισμό και αποφασιστικότητα. Οι γονείς αλληλοστηρίζονται, διατηρούν καλό κλίμα και τις ισορροπίες ανάμεσα στις ανάγκες των παιδιών, αλλά και τις δικές τους. Όλοι στην οικογένεια προσφέρουν με τον τρόπο τους και τα παιδιά μπορούν να συμμετέχουν και να διευκολύνουν εάν χειριστούμε την κατάσταση εμπλέκοντάς τα. Για να νιώσουν ασφάλεια, συζητούμε για οτιδήποτε συμβαίνει με τρόπο που ανάλογο με την ηλικία τους. Μπορείτε να ανατρέξετε και στις προηγούμενες απαντήσεις για να έχετε πιο ολοκληρωμένη εικόνα σχετικά. Επίσης, καλό είναι να εστιάζετε στα θετικά σημεία και να οπλιστείτε με ανθεκτικότητα σε αυτή την «ιδιαίτερη» οικογενειακή περίοδο, χωρίς να χάνετε στιγμές από την καθημερινότητα των παιδιών και τη μοναδικότητά τους.

 

Οι αμέσως παρακάτω απαντήσεις δόθηκαν από τον κ. Αθανάσιο Θήριο (Παιδίατρος MSc – Ακαδ. Υπότροφος ΕΚΠΑ)

Ε-1: Ποιές είναι οι συνέπειες από την επιβαλλόμενη κοινωνική απομόνωση, αλλαγή χώρου υλοποίησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας και υπερβολική χρήση των ηλεκτρονικών μέσων; Υπάρχει κίνδυνος εξάρτησης από το διαδίκτυο η άλλος κίνδυνος για την υγεία των παιδιών λόγω της καθημερινής ενασχόλησης με τα μαθήματα μέσω του υπολογιστή;

Α: Συνέπειες μπορεί να υπάρξουν, όπως άλλωστε έχει αυτό καταγραφεί σε μελέτες διεθνώς σχετικά με την τάση αύξησης των διαδικτυακών συμπεριφορών υψηλού κινδύνου, ιδιαίτερα σε νεαρούς χρήστες. Βιώνουμε κάτι πρωτοφανές αυτή την περίοδο και τα αποτελέσματα θα φανούν και σε βάθος χρόνου. Ωστόσο, δεν διαφαίνεται κίνδυνος διαδικτυακής εξάρτησης εξαιτίας της τηλεκπαίδευσης, σύμφωνα με τις υπάρχουσες μελέτες. Αντίθετα προάγεται η δημιουργική και εκπαιδευτική χρήση του διαδικτύου, και επεκτείνεται η χρήση του σε άλλου τομείς. Αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία εάν λάβουμε υπόψη ότι το gaming και η κατάχρηση των κοινωνικών δικτύων, αποτελούν δραστηριότητες που κυρίως μπορεί να συσχετιστούν με κατάχρηση. Συστήνεται πάντα, κυρίως στις μικρότερες ηλικίες, να υπάρχει επίβλεψη και καθοδήγηση από ενήλικα, ακόμη και κατά τη διάρκεια της τηλεκπαίδευσης, όπως δηλ. και σε κάθε άλλη διαδικτυακή εφαρμογή. Άλλος άμεσος κίνδυνος για την υγεία των παιδιών δεν φαίνεται να υπάρχει. Πάντα συμβουλεύουμε την ενίσχυση της φυσικής δραστηριότητας και την ισορροπημένη διατροφή, προκειμένου να υπάρξει ισορροπία με τις ώρες καθιστικής ενασχόλησης στην τηλεκπαίδευση – όσο βέβαια αυτό χρειαστεί. Είναι μια αναγκαία συνθήκη και φυσικά δεν μπορεί να αντικαταστήσει την εκπαίδευση στο φυσικό χώρο του σχολείου, την αλληλεπίδραση, την κοινωνικοποίηση και την ολιστική προσέγγιση που προσφέρει το σχολικό περιβάλλον.

Ε-2: Πόσο διασφαλισμένη είναι η νευρολογική και εγκεφαλική υγεία παιδιών δημοτικού μετά από τόσες ώρες έκθεσης στην οθόνη;

Α: Άμεσες συνέπειες στην εγκεφαλική λειτουργία των παιδιών δεν διαφαίνεται να υπάρχουν σε αυτή την ηλικιακή ομάδα. Συστήνονται διαλείμματα, όπως έχει προβλεφθεί, συχνά σε συχνότητα, κατά τη διάρκεια των οποίων τα παιδιά απασχολούνται με άλλου τύπου δραστηριότητα, ενώ φυσικά προάγεται και η μάθηση με έντυπα μέσα (π.χ. αναφορές σε βιβλία, κλασική λογοτεχνία, γραπτές εργασίες). Λόγω αυτής της πολύωρης έκθεσης στην οθόνη του υπολογιστή, καλό είναι κατά τη διάρκεια του υπολοίπου της ημέρας να μην επιλέγουμε τη χρήση οθόνης=εκτός εάν είναι απολύτως απαραίτητο. Όλα αυτά τα συζητούμε με τα παιδιά και τα ενθαρρύνουμε να κατανοήσουν την κατάσταση και να συμμετέχουν και εκείνα στην καθημερινή επιλογή και λήψη αποφάσεων.

Ε-3: Πόσες ώρες διδασκαλίας μπορεί να παρακολουθήσει μάθημα με προσοχή ένα παιδί, ένας έφηβος, και πόσες ώρες επιτρέπεται να είναι μπροστά σε μία οθόνη χωρίς βλάβη της σωματικής και ψυχικής τους υγείας;

Α: Αν αναφερόμαστε σε ώρες διδασκαλίας, δεν υπάρχουν επίσημες οδηγίες, ούτε καταγεγραμμένες αρνητικές συνέπειες. Από στατιστικές μελέτες των τελευταίων ετών διαφαίνεται ότι η προσοχή των μεγαλύτερων εφήβων διασπάται στα πρώτα 20 δευτερόλεπτα, εάν το αντικείμενο δεν ενδιαφέρει! Η γενιά των σημερινών παιδιών και εφήβων μαθαίνουν με χρήση εικόνας, videos και βιωματική μάθηση. Είναι σαφές ότι η τηλεκπαίδευση αποτελεί μία αναγκαία και προσωρινή συνθήκη, και θα μπορούσε να πλαισιώνει δημιουργικά την εκπαίδευση, πάντα μετά από αξιολόγηση των προγραμμάτων και μεθόδων που εφαρμόζονται.

Ε-4: Πόσο χρόνο μπορούν οι έφηβοι να παραμένουν καθημερινά μπροστά από μία οθόνη; Ποιες είναι οι επιπτώσεις της στην υγεία τους από τη καθημερινή online σύνδεσή τους;

Α: Για τις μη εκπαιδευτικές δραστηριότητες το όριο οθόνης καθημερινά είναι περίπου δύο ώρες μέγιστος χρόνος, σε καθημερινή ημέρα εβδομάδας (week day). Οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες οθόνης δεν έχουν συγκεκριμένο όριο που να προτείνεται με βάση τις υπάρχουσες μελέτες, ωστόσο ισχύει πάντα το «παν μέτρον άριστον» σχετικά με τη φυσική άσκηση, την επαφή με τη φύση και τις κοινωνικές επαφές (σε περιόδους εκτός καραντίνας οι τελευταίες).

Ε-5: Πόσο ασφαλής για την υγεία (σωματική και ψυχική) των παιδιών μας, είναι η "καθήλωση" τους καθημερινά για 6-7 ώρες μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή;

Α: Δείτε τις προηγούμενες απαντήσεις. Αποφυγή μακροχρόνιας παραμονής των εφήβων στο διαδίκτυο πέραν των ωρών τηλεκπαίδευσης. Χαιρόμαστε γιατί η Τεχνολογία μας δίνει τη δυνατότητα να επικοινωνούμε με τα παιδιά μας.. Όμως Ενημερώναμε τους μαθητές μας στο Γυμνάσιο ότι 1,5 - 2 ώρες ημερησίως ο εγκέφαλος μπορεί να εκτίθεται σε οθόνες. Αυτή τη στιγμή υποχρεωτικά κάθονται 8:30-2:00 και επιπλέον ώρες τα απογευματινά φροντιστήρια και οι δραστηριότητες τους. Θέλουμε να ελπίζουμε ότι θα βγούμε υγιείς όλοι, ψυχή και σώματι από τη δοκιμασία αυτή.

Ε-6: Πώς η τηλεκπαίδευση αναδεικνύεται ως ασφαλής τρόπος μάθησης και επικοινωνίας μεταξύ μαθητών και των υπολοίπων μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας; Επιπλέον πως εξασφαλίζεται η μη εξάρτηση από την διαδικτυακή οθόνη σε παιδιά Δημοτικού και συγκεκριμένα σε ηλικίες μεταξύ 7 και 11 ετών;"

Α: Δείτε τις απαντήσεις στις προηγούμενες ερωτήσεις.

Ε-7: Υπάρχουν επιστημονικές έρευνες σχετικά με την πρόσφατη εμπειρία του Covid-19, που να αναδεικνύουν ενδεχόμενα προβλήματα από την πολυχρησία των οθονών από τα παιδιά;

Α: Υπάρχουν μελέτες διεθνώς και εμπειρικά δεδομένα στη χώρα μας, που αναδεικνύουν ραγδαία αύξηση της χρήσης του διαδικτύου κατά τη διάρκεια της πανδημίας και μεγάλη τάση αύξησης των συμπεριφορών διαδικτυακής εξάρτησης και άλλων διαδικτυακών συμπεριφορών υψηλού κινδύνου (διαδικτυακή βία, κατάχρηση προσωπικών δεδομένων, ρητορική μίσους). Επίσης καταγράφονται αίσθημα απώλειας και έλλειμμα προοπτικής, παραίτηση και πτώση του ενδιαφέροντος για τις σχολικές εργασίες. Για τα παιδιά με οριακή σχέση με το σχολείο παγιώνονται η σχολική άρνηση και διαρροή. Σημειώνονται περιορισμός της φυσικής άσκησης και τάση για υπερβαρότητα/παχυσαρκία. Παιδιά με προηγούμενες δυσκολίες (π.χ. διαταραχή ελλειμματικής προσοχής, φάσμα αυτισμού) έχουν ιδιαίτερες δυσκολίες και χρειάζονται ειδική συμβουλή και παρέμβαση, τροποποίηση αγωγής κ.λπ.

Ε-8: Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι διέξοδος από την μονοτονία και τη ρουτίνα των ημερών που είμαστε σε περιορισμό;

Α: Σαφέστατα και είναι! Είναι συναρπαστικά, ενδιαφέροντα και καλλιεργούν τη στρατηγική, τη γρήγορη σκέψη, τα αντανακλαστικά και άλλες δεξιότητες που ενδυναμώνουν τα παιδιά. Συστήνεται η ενασχόληση με μέτρο, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες, ανάλογα την ηλικία του χρήστη, ενώ προτείνουμε να προτιμώνται εκπαιδευτικά και «έξυπνα» παιχνίδια. Καλό είναι να τηρούμε το όριο των δύο ωρών τις καθημερινές ημέρες και να είμαστε πιο ελαστικοί τα σαββατοκύριακα. Η ισορροπία με άλλες δραστηριότητες συζητούνται πάντα με τα παιδιά, καθώς η υπερβολική χρήση «παγιδεύει» και μπορεί να οδηγήσει σε συμπεριφορές εξάρτησης.

Ε-9: Πώς θα κρατήσουμε τους εφήβους μας μακριά από τις οθόνες;

Α: Η συζήτηση και η επιχειρηματολογία, η παράθεση επιστημονικών δεδομένων και οι κοινές αποφάσεις, καθώς και ο σεβασμός μας για τις επιλογές του παιδιού μας είναι εξαιρετικής σημασίας για ένα καλό αποτέλεσμα σε αυτή την ηλικία. Τίποτε δεν μπορεί να επιβληθεί και είναι σημαντικό να κατανοούμε τις δυσκολίες των παιδιών, που στερήθηκαν αιφνίδια την καθημερινότητά τους, τους φίλους τους και το σχολείο τους. Βασικό επίσης είναι να τους εμπνεύσουμε στον εθελοντισμό, σε δράσεις και ενέργειες για το κοινό καλό και στο πώς όλοι μας μπορούμε να προσφέρουμε σε λιγότερο ευνοημένες ομάδες. Οι αντιπροτάσεις και η εμπλοκή τους στις καθημερινές λειτουργίες του σπιτιού και της οικογένειας, ο εθελοντισμός και η δημιουργική έκφραση βελτιώνουν την αυτοπεποίθηση, την αυτενέργειά τους και τους καθιστούν ενεργούς πολίτες. Όλα βέβαια γίνονται μέσα από ένα θετικό κλίμα, με αισιοδοξία και όραμα. Εμείς, οι σημαντικοί ενήλικες της ζωής των παιδιών χρειάζεται να είμαστε δυνατοί για να εμπνεύσουμε και να κατευθύνουμε, δίνοντας μοντέλο και παράδειγμα. Αποφεύγουμε πάντα και το άλλο άκρο, τον Υπεργονεϊσμό – κατάσταση κατά την οποία λύνουμε όλα τα ζητήματα που προκύπτουν χωρίς να προσπαθήσει το παιδί μας να τα διαχειριστεί, και έτσι του στερούμε ευκαιρίες αυτονόμησης και κατάκτησης ψυχικής ανθεκτικότητας.

Ε-10: Από τον Μάρτιο και μετά οι τρόποι επικοινωνίας της κόρης μου με τις φίλες της άλλαξαν. Ήταν Α’ Δημοτικού και τώρα Β' Δημοτικού. Ωστόσο, έχει εξοικειωθεί με την επικοινωνία μέσω skype, viber και messenger από τους δικούς μου λογαριασμούς. Έχει εποπτεία από μένα και τον πατέρα της όταν χρησιμοποιεί ειδικά το messenger γιατί πλέον είναι πολύ εύκολο να τραβήξει τη δική της φωτογραφία με διάφορα εικονίδια και να την ανεβάσει στην ιστορία μου στο facebook, πράγμα που το απαγορεύουμε αυστηρά. Το πρόβλημά μας είναι ότι έχει αυξηθεί πολύ η έκθεση της στην οθόνη του υπολογιστή λόγω και αναγκαστικής τηλεκπαίδευσης. Δεν μας παρουσιάζει κάτι ανησυχητικό. Αντιθέτως, είναι πολύ ευχαριστημένη με τα μαθήματά της (δεν έχω δει κάτι ως προς την επίδοση της στη γλώσσα και τα μαθηματικά κλπ), μάλιστα κανένα από τα παιδάκια δε φεύγει από την οθόνη την ώρα του διαλείμματος. Τους ακούω να γελάνε και φαίνεται να το διασκεδάζουν. Και μετά το μάθημα, η μικρή μου ζητάει να συνεχίσει να μιλάει με κάποια φίλη της (αραδιάζουν τα παιχνίδια τους μπροστά την οθόνη του φορητού και παίζουν η κάθε μία στο σπίτι). Της έχω μειώσει την τηλεόραση αλλά με ανησυχεί η έκταση της ενασχόλησης. Πώς θα μπορούσα να την προφυλάξω;"

Α: Θεωρώ από αυτά που αναφέρετε ότι έχετε ήδη κάνει εξαιρετική δουλειά, έχετε πλήρη επίγνωση της κατάστασης και υγιή ενασχόληση με την υγεία του παιδιού, ψυχική και σωματική. Συνεχίστε να της προσφέρετε εναλλακτικούς τρόπους διασκέδασης και ψυχαγωγίας και συμμετέχετε κι εσείς στις διαδικτυακές της ασχολίες, χωρίς βέβαια να της στερείτε την πρωτοβουλία. Με σωστή εκπαίδευση και καθοδήγηση και δίνοντας το σωστό παράδειγμα, ενδυναμώνεται η γονεϊκότητά σας όλο και περισσότερο, και η εμπιστοσύνη σας στις ικανότητες σας ως γονιός οδηγώντας σε όλο και καλύτερα αποτελέσματα.

Ε-11: Τόσα χρόνια λέγαμε στους μαθητές μας να μην κάθονται μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή με τις ώρες. Σήμερα τους υποχρεώνουμε να το κάνουν και μάλιστα τους βάζουμε και απουσίες. Όταν επιστρέψουμε στην κανονικότητα πώς θα τους ξεκολλήσουμε από τους υπολογιστές;

Α: Η προσαρμοστικότητα και η αντίληψη των παιδιών είναι αξιοσημείωτες. Τα παιδιά στερούνται την καθημερινότητα και τους φίλους τους, και όταν ανοίξουν τα σχολεία θα προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες με θετικά συναισθήματα. Πάντα ενημερώνουμε και επεξηγούμε τις συνθήκες και τους λόγους που τις ακολουθούμε, με ενσυναίσθηση, ώστε τα παιδιά να κατανοούν τους λόγους για κάθε κατάσταση και να συνεργάζονται ομαλά. Η τηλεκπαίδευση δεν είναι κάτι που θα επέλεγαν, ωστόσο είναι θέμα δημόσιας υγείας στην παρούσα φάση της πανδημίας.

Ε-12: Πώς πείθουμε έναν έφηβο να αφήσει το κινητό του και να κάνει αποτοξίνωση από τις οθόνες που πλέον αποτελούν την καθημερινότητα του;

Α: Η απάντηση έχει ήδη δοθεί από τις προηγούμενες αναφορές. Συνοψίζοντας, χρειάζεται να αντιλαμβανόμαστε τη θέση των παιδιών (ενσυναίσθηση), την αναπτυξιακή τους φάση στην εφηβεία - σε συσχέτιση με το περιβάλλον που καλούνται να εκφραστούν. Συζητούμε τα όρια χρήσης, βάσει των κατευθυντήριων οδηγιών, δίνοντας το μοντέλο/παράδειγμα και προσφέροντας ιδέες για αντιπρόταση. Η πρόληψη ΠΑΝΤΑ είναι πιο εύκολη από την αντιμετώπιση.

Ε-13: Το διαδίκτυο είναι σχεδόν ο μόνος τρόπος επικοινωνίας των παιδιών με τους καθηγητές, τους συμμαθητές και τους φίλους τους με αποτέλεσμα και η εξάρτησή τους να αυξάνεται. Πως μπορούν να το διαχειριστούν οι γονείς λαμβάνοντας υπόψη και τις συναισθηματικές μεταβολές των εφήβων (θυμός ο οποίος δεν μπορεί να εκτονωθεί από το άθλημα με το οποίο ασχολιόταν πριν , απογοήτευση και έλλειψη διάθεσης για άλλες ασχολίες στο σπίτι γιατί έχουν την ανάγκη της φυσικής επικοινωνίας με τις παρέες τους, κλπ)

Α: Δυστυχώς, οι καταστάσεις που βιώνουμε είναι πρωτόγνωρες και δεν έχουμε ακόμη την εμπειρία να ξεπερνάμε τις δυσκολίες πάντα με επιτυχία. Σίγουρα οι έφηβοι χρειάζονται περισσότερη ανοχή και κατανόηση αυτή την περίοδο του εγκλεισμού. Είναι σημαντικό όμως να μην χαθεί η σαφήνεια των ορίων της γονεϊκότητας και να ενισχυθεί η υποστήριξη και η επικοινωνία. Υπάρχουν δραστηριότητες που μπορούν να αντικαταστήσουν τις απώλειες. Καθημερινή επαφή με τη φύση, καλή οικογενειακή επικοινωνία και κοινές δραστηριότητες εντός του σπιτιού (φαγητό, παρακολούθηση ταινίας, επιτραπέζια κ.α.). Η καλλιέργεια τέτοιων συνηθειών μπορεί να βοηθήσει. Επίσης, μπορούν να συμμετέχουν με δημιουργικές ιδέες και προσφέροντας στο κοινό καλό, διεκδικώντας διακρίσεις, στην πρώτη youth to youth πλατφόρμα we-knowhow.gr υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού προγράμματος SELMA.

 

Οι αμέσως παρακάτω προτάσεις δόθηκαν από την κα. Ελένη Παναγούλη (Παιδίατρος MSc, PhD – Ακαδ. Υπότροφος ΕΚΠΑ)

Τρόποι διαχείρισης του ελεύθερου χρόνου παιδιών -εφήβων, ώστε να είναι σωματικά και ψυχικά υγιείς.

Το πιο σημαντικό κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου είναι η διατήρηση, όσο είναι δυνατόν, μιας καθημερινής ρουτίνας στη ζωή των παιδιών, ως προς το φαγητό, τον ύπνο, τη ξεκούραση/χαλάρωση, τη μελέτη, την άθληση και το παιχνίδι. Η καθημερινή ρουτίνα είναι σημαντική καθώς δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας και κανονικότητας, ενώ καταπολεμά το άγχος και απομακρύνει τα δυσάρεστα συναισθήματα. Ενθαρρύνουμε τη δημιουργική έκφραση και τη θετική χρήση της τεχνολογίας, ενώ παράλληλα διατηρούμε την ισορροπία στις καθημερινές εργασίες για τη μελέτη, εργασίες φροντίδας σπιτιού και καταμερισμού των καθημερινών υποχρεώσεων. Συζητούμε για τη σημασία της φυσικής άσκησης, της επαφής με τη φύση και την ισορροπία που διατηρούμε σχετικά με το χρόνο οθόνης και τις διαδικτυακές δραστηριότητες. Προτείνουμε στα παιδιά να επικοινωνούν μέσω διαδικτυακών εφαρμογών με τους φίλους τους για να μην νιώσουν ότι χάνουν το κοινωνικό τους περιβάλλον. Τέλος, μπορούμε να εκμεταλλευτούμε την παραμονή μας στο σπίτι για να κάνουμε πράγματα μαζί και να καλλιεργήσουμε τη σχέση μας. Είναι μοναδική ευκαιρία για να επικοινωνήσουμε με τα παιδιά – να «γνωριστούμε» καλύτερα.

Οδηγίες για τη διατροφή και άσκηση παιδιών Δημοτικού.

Η ισορροπημένη διατροφή είναι απαραίτητη για την πρόληψη της παχυσαρκίας και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος για όλες τις ηλικίες. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) για τα παιδιά αυτής της ηλικίας (αλλά και μεγαλύτερα) συστήνεται καθημερινή πρόσληψη τροφών πλούσιων σε πρωτεΐνες, βιταμίνες, μέταλλα, φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά, καλή ενυδάτωση και σπιτικό φαγητό. Τα παιδιά συστήνεται να λαμβάνουν 3 γεύματα ημερησίως (πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό) και τουλάχιστον ένα με δύο μικρογεύματα. Σημαντικό είναι να τηρούνται τα οικογενειακά γεύματα και να αποφεύγεται η χρήση τηλεόρασης κατά το φαγητό. Και φυσικά αποφεύγουμε την αγορά και κατανάλωση συσκευασμένων προϊόντων, σνακ, γλυκών και αναψυκτικών. Λεπτομερείς οδηγίες σχετικά με την πρόσληψη θρεπτικών συστατικών ανά ηλικία μπορείτε να βρείτε στον Εθνικό Διατροφικό Οδηγό για βρέφη, παιδιά και εφήβους (http://www.diatrofikoiodigoi.gr/?page=entypo-yliko-%20paidia). Όσο αφορά την φυσική άσκηση ο Παγκόσμιος ΠΟΥ συστήνει περίπου 60 λεπτά μέτρια έως έντονη σωματική δραστηριότητα καθημερινά για παιδιά και νέους ηλικίας 5-17 ετών. Λόγω των συνθηκών μπορεί να εφαρμοστεί ήπια αερόβια άσκηση, δηλαδή με αύξηση της συχνότητας των καρδιακών παλμών και αναπνοών (π.χ. τρέξιμο, σκοινάκι, διάδρομος) για 30 λεπτά μέρα παρά μέρα. Επίσης στα παιδιά αυτής της ηλικίας προτείνεται και το ελεύθερο παιχνίδι σε μικρές ομάδες. Σε κάθε περίπτωση δίνουμε εμείς πρώτοι το παράδειγμα. Συμβουλές για σωστή διατροφή και προτάσεις για φυσική άσκηση για εφήβους θα βρείτε και στην πρώτη youth to youth πλατφόρμα we-knowhow.gr

Να γίνει αναφορά στην απότομη και πολλές φορές ολοκληρωτική διακοπή οποιασδήποτε σωματικής δραστηριότητας των εφήβων, τις συχνές 'επισκέψεις' σε ντουλάπια και ψυγείο και άρα την αύξηση του σωματικού βάρους σε αυτή την τόσο κομβική ηλικία. Η μέρα μετά;

Πράγματι, όπως αναφέρθηκε και στην ομιλία, σημαντικές αλλαγές καταγράφηκαν στις διατροφικές συνήθειες των παιδιών και των εφήβων κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε αυξημένη κατανάλωση τηγανητών φαγητών, fast food, γλυκών, αναψυκτικών, επεξεργασμένων φαγητών και αύξηση του αριθμού των γευμάτων και των νυχτερινών snack. Το φαινόμενο αυτό σε συνδυασμό με τον περιορισμό της φυσικής δραστηριότητας και την αναγκαστική καθιστική ζωή, οδήγησε σε αύξηση του σωματικού βάρους των παιδιών και των εφήβων. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία το 42% των εφήβων αναφέρει αύξηση του βάρους τους. Παράλληλα καταγράφεται αύξηση του επιπολασμού της παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας παγκοσμίως, με ανησυχητική αύξηση στις ΗΠΑ αλλά και στην Κίνα. Τα δεδομένα αυτά, σε συνδυασμό με το ότι η παχυσαρκία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για COVID-19, οδήγησαν την Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία να ανακοινώσει νέες οδηγίες για την αντιμετώπιση της παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας, οι οποίες περιλαμβάνουν τακτική καταγραφή του δείκτη μάζας σώματος από τους παιδιάτρους και οδηγίες διατροφής, ενώ δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην παρακολούθηση του βάρους των ήδη παχύσαρκων παιδιών και εφήβων

Προτεινόμενοι και προσιτοί τρόποι διαχείρισης του άγχους κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού.

Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, η διατήρηση μιας καθημερινής ρουτίνας στη ζωή των παιδιών είναι απαραίτητη καθώς δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας και κανονικότητας, καταπολεμώντας έτσι το άγχος. Η δημιουργική απασχόληση, η σωματική άσκηση, η ενθάρρυνση της επικοινωνίας με τα παιδιά θα βοηθήσει στη μείωσης του άγχους. Ενημερώνουμε τα παιδιά για το τι συμβαίνει με τρόπο που ενδείκνυται για την ηλικία τους. Στα μικρότερα παιδιά εξηγούμε με απλά λόγια και μπορούμε να χρησιμοποιούμε εικόνες και σχήματα – χωρίς όμως να υπερβάλλουμε και να προκαλούμε φόβο ή/και πανικό. Όταν τα παιδιά δεν ενημερώνονται διαισθάνονται ότι κάτι συμβαίνει και αυτό επιτείνει το άγχος τους. Επίσης, η αισιοδοξία και το θετικό κλίμα είναι εξαιρετικής σημασίας για τη διαχείριση του άγχους. Επεξηγούμε ότι η κρίση αυτή θα ξεπεραστεί, δεν προσδιορίζουμε το πότε ακριβώς, όμως ενισχύουμε την ιδέα ότι «όλα θα πάνε καλά». Μπορείτε επίσης να συμβουλευτείτε την Γραμμή ΜΕΥποστηρίζω 80011 80015, καθημερινές ημέρες χωρίς χρέωση 9.00-15.00 και να προτείνετε στα παιδιά τη συμμετοχή τους (και ενημέρωσή τους) στην πρώτη youth to youth πλατφόρμα we-knowhow.gr, καθώς και να απευθύνουν ερωτήματα στο email Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Η σωματική άσκηση ως παράγοντας αντίστασης κατά της πανδημίας.

Η καλή φυσική κατάσταση σε συνδυασμό με την ισορροπημένη διατροφή οδηγούν στην ενδυνάμωση όλο του οργανισμού μας συνολικά, αλλά και στην ενίσχυση του αμυντικού μας συστήματος. Παράλληλα η σωματική άσκηση, εκτός από την βελτίωση της φυσικής κατάστασης, βοηθά στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και θεωρείται ότι συμβάλλει στην καταπολέμηση του άγχους και στη διατήρηση καλής διάθεσης.